اثر دما، رطوبت و مدت دوره استراحت پیاز بر رشد رویشی و زایشی گل مریم (.Polianthes tuberosa L)

سابقه و هدف: شرایط انبارداری در دوره استراحت پیاز ممکن است رشد رویشی و زایشی گیاه را تحت تأثیر قرار دهد. نتایج مطالعات گذشته نشان می دهد که دمای بین 20 تا 25 درجه سانتی گراد در دوره های 4 تا 8 هفته ای شرایط مطلوبی برای انبارداری پیاز گل مریم (.Polianthes tuberosa L) است، اما در خصوص میزان رطوبت مناسب و اثر تعاملی آن با عوامل دما و مدت دوره استراحت پیاز اطلاعات جامعی در دسترس نیست. براین اساس، هدف پژوهش حاضر به تعیین اثر عوامل دما، رطوبت و مدت دوره استراحت پیاز بر رشد رویشی و زایشی گل مریم رقم دابل اختصاص یافت. مواد و روش ها: طرح پژوهش از نوع فاکتوریل سه عاملی 3 دما (15، 20 و 25 درجه سانتی گراد)، 2 رطوبت (50 و 75 درصد) و 2 دوره استراحت (4 و 8 هفته) بود که در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار روی گل مریم رقم دابل در سال 1394 اجرا شد و شاخص های رشد رویشی و زایشی متشکل از زمان جوانه زنی، زمان ظهور ساقه گل دهنده، زمان باز شدن اولین گلچه، زمان برداشت، درصد جوانه زنی، تعداد برگ، تعداد، قطر و طول ساقه گل دهنده، تعداد گلچه، قطر اولین گلچه و طول گل آذین اندازه گیری شد. داده های حاصله با استفاده از تحلیل واریانس عاملی و آزمون چند دامنه دانکن در سطح اطمینان 95 درصد مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج پژوهش حاضر نشان داد که اثر اصلی دما بر تمامی شاخص های رشد رویشی و زایشی اعم از زمان جوانه زنی، زمان ظهور ساقه گل دهنده، زمان باز شدن اولین گلچه، زمان برداشت، درصد جوانه زنی، تعداد برگ، تعداد، قطر و طول ساقه گل دهنده، تعداد گلچه، قطر اولین گلچه و طول گل آذین از لحاظ آماری معنادار بود، اما اثر اصلی رطوبت تنها بر تعداد و قطر ساقه گل دهنده و اثر اصلی دوره استراحت بر زمان جوانه زنی، درصد جوانه زنی، تعداد برگ، تعداد، قطر و طول ساقه گل دهنده، قطر اولین گلچه و طول گل آذین از لحاظ آماری معنی دار بود. همچنین، اثر متقابل دما، رطوبت و دوره استراحت بر تمامی شاخص های رشد رویشی و زایشی از لحاظ آماری معنی دار بود. آزمون های تعقبی نشان داد که شاخص های رشد رویشی و زایشی در تیمار دمای 25 درجه سانتی گراد با رطوبت 75 درصد به مدت 4 و 8 هفته نسبت به سایر تیمارها در سطوح بهتری قرار دارند، اما تیمار 8 هفته شرایط کلی مطلوب تری در مقایسه با تیمار 4 هفته ایجاد می کند. نتیجه گیری کلی: دمای 25 درجه سانتی گراد با رطوبت 75 درصد به مدت 8 هفته شرایط مطلوبی برای تسریع جوانه زنی و گلدهی و افزایش رشد رویشی و زایشی ایجاد می کند که برای انبارداری پیاز گل مریم پیشنهاد می شود.